ویژگی های یک قصه ی خوب
قصه کودکانه و تأثیر آن در تربیت کودکان ( قسمت سوم )
در قسمت قبل به مطلب فواید قصه گویی و قصه ، ابزار مهم تربیتی پرداختیم اینک در ادامه می خوانیم...
هنر قصه گویی متأسفانه معمولاً مورد غفلت و فراموشی قرار می گیرد و حتی بیشتر معلمان و والدین داستان گفتن را برای خود کاری حقیر و بی مقدار و برای کودکان وسیله ی اتلاف وقت می پندارند، غافل از این که همین قصه گویی، علاوه بر فواید و ارزش های تربیتی بی شمار، به معلم کمک می کند که میراث فرهنگی جامعه ی خود را به آیندگان انتقال دهد.
هنر قصه گویی
یک قصه گوی خوب نباید تمام حوادث را با عباراتی صریح و روشن بیان کند، بلکه بهتر است به اشاره از آن بگذرد تا کودک مجال تفکر و تخیل پیدا کند که این خود برای کودکان و قصه گو نشاط آور است. پدر، مادر و معلم نباید قصه گویی را بیان و رفتاری ساده تصور کنند، بلکه این هنر نیاز به تمرین و ممارست دارد.
قصه گو بهتر است تمام داستان را قبلاً خوانده و مرور کرده باشد. کودکان به قصه هایی که برایشان خوانده می شود توجه دارند، معنی و مفهوم آنها را درک می کنند و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
ویژگی های یک قصه ی خوب
1- در هر قصه، ماجرایی پیگیری می شود که نقاط مجهولی دارد و می تواند حس کنجکاوی بچه ها را برانگیزد.
2- پشت سر هم بودن و پیوستگی منطقی صحنه های قصه، کودک را سرگرم می کند و به ذهن او نظم منطقی می دهد.
3- کودک به کمک قوه ی تخیل، خود را جایگزین یکی از شخصیت های قصه می کند و به این ترتیب شادمانی و لذت را نصیب خود می سازد.
4- با خواندن قصه و بازگویی آنها نیروی بیان و تکلم کودک رشد می یابد و گنجینه ی لغات و اطلاعات وی غنی می شود.
5- کودک از طریق قصه های مناسب با مشکلات و مسائل زندگی آشنا می شود و مهارت های اجتماعی بیشتری به دست می آورد.
6- قصه گویی، فاصله ی میان قدرت «خواندن» و قدرت «درک کردن» را در کودک پر می کند. به عبارت دیگر آن دسته از کودکان که در دوره ی پیش از دبستان به قصه ها گوش داده اند و با صداها و واژه ها و معنای آنها به صورت شنیداری آشنا شده اند، در سنین مدرسه و با برخورد با شکل نوشتاری کلمات معنی آنها را سریع تر درک می کنند.
نقش کودکان دبستانی در فرایند قصه گویی
در برنامه ی قصه گویی ، مخاطب ها امکان دخالت و اعتراض دارند، قصه گو را به خودشان نزدیک می بینند و به خود اجازه می دهند که وسط صحبت او بدوند و با گفتن خاطره یا سؤالی نظر خود را مطرح کنند یا چیزی را که متوجه نشده اند دوباره بپرسند تا بهتر بفهمند. ناگفته پیداست که این امکان، در پرورش استعدادها و قدرت خلاقیت بچه ها تأثیر زیادی دارد. به طور معمول بچه ها دوست دارند که قصه های شنیده شده را دوباره بشنوند. بازگویی قصه های شنیده شده فایده های بسیاری دارد، زیرا علاوه بر پرورش قدرت حافظه، قدرت بیان بچه ها را نیز تقویت می کند. بازگو کردن قصه های شنیده شده مهم ترین تمرین در پرورش قدرت بیان و تکلم بچه ها است. کودکان طبیعتاً از شنیدن قصه لذت می برند، زیرا جریان یک زندگی ناشناخته و ماجرایی عجیب را در آن تعقیب و کشف می کنند.
دنیای کودک، دنیا قصه
کودکان در دنیای قصه بازی می کنند، با قصه ها می خوابند، بیدار می شوند و زندگی می کنند. شلوغ ترین بچه ها با آرامش به قصه ها گوش می دهند، از قصه ها می آموزند و عبرت می گیرند و حتی در عالم خواب نیز قصه ها را دنبال می کنند. اگر قصه گو با دنیای بچه ها آشنا باشد و منطق آنها را بپذیرد ، می تواند با بهره گیری از فنون قصه گویی، بذر تمام ارزش های بزرگ و کوچک اخلاقی و انسانی را در کودکان بکارد. چقدر خوب بود اگر در خانه و مدرسه برای پرورش نیکوتر، حتی آموزش بهتر درس ها به فن قصه گویی توجه بیشتری می شد و آموزش قصه گویی به مدرّسان و معلمان جزء برنامه های اصلی تربیت معلم قرار می گرفت.
